کمپرسور چیست : کمپرسور یکی از مهمترین ابداعات صنعتی بشریت بوده تصویر یک - کمپرسور به زبان سادهکه استفاده از آن روز به روز افزایش پیدا کرده است.به طور کلی کمپرسور برای فشرده سازی انواع مختلف گاز ها به کار می رود هرچه فشار بیشتری به دسته پیستون وارد شود و حجم گاز ( تصویر 1- شماره 2 ) را بیشتر فشرده کنیم. گیج فشارسنج ( تصویر1- شماره1 ) فشار بیشتری را نشان خواهد داد . مکانیزم نشان داده شده در واقع یک کمپرسور ساده را پیاده سازی کرده است. پمپ باد یا کمپرسور به عنوان دستگاه مخصوص کاهش دهنده حجم هوا است. به کمپرسورها ، متراکم کننده یا فشرده کننده ی هوا هم نیز گفته می شود. در واقع این دستگاه با صرف انرژی اولیه ای که از نوع مکانیکی است توانسته هوا را که ترکیبی از گازهاست با حجم اولیه ی زیاد را به سرعت و با قدرت مکش بالا به درون مخزن کمپرسور بکشد و با سیستم های تعبیه شده ، طی یک فرآیند با کاهش حجم هوا ، آن را فشرده و متراکم کند . در این حالت دمای گازبه شدت بالا می رود که در نتایج اولیه تبدیل به گاز پر فشاری می شود که برای صنایع مختلف کاربردهای فراوانی خواهد داشت . البته برای بهره برداری از این گاز پرفشار که دمای اولیه بالایی داشته تا حدی پایین آورده شود و به همین منظور در کمپرسورها از لوله های خنک کننده در مسیر خروجی استفاده می کنند.کمپرسورها در ساده کردن زندگی صنعتی بشری و گسترش صنایع مختلف از اهمیت بالایی برخوردار بوده که امروزه میتوان کمپرسورها را اسب بارکشی صنعت نامید . میتوان انتظار داشت که این ماشین نقش مهمتری در توسعه صنایع آینده خواهد داشت. دامنه بکارگیری کمپرسورها (  صنایع ، پزشکی ، لوازم خانگی ، خودرویی و حتی منازل ) می توان ملاحظه نمود . شرایط بهره برداری و کاربردی کمپرسور ها در صنایع آنچنان دامنه وسیعی برخوردار شده است که میتوان در ظرفیت های مختلف از فشار مکش بسیار کم یا حتی منفی ( خلاء ) تا فشار دهش بسیار زیاد ( بیش از 6000 بار ) بکار گرفته می شوند.

تاریخچه کمپرسور : انقلاب گسترده در صنعت ، دارای تغییرات زیادی خواهد بود . سالها پس از شروع انقلاب صنعتی ، ماشین آلات دمنده هیدرولیکی جان ویکلسون نقش مهمی در تغییر شرایط صنایع مختلف از جمله آهنگری ، معادن فلزی کارگاه های تولیدی و ... ایفا کرد تاریخچه کمپرسور - تصویر دوو این شروع ورود کمپرسورهای مدرن شد.در سال 1857 یک سیستم ریلی بین المللی میان ایتالیا و فرانسه طراحی شد که یک تونل هشت مایلی در مسیر آن بود . این تونل توسط کارگران زیادی حفر می شد پس برای کار در آن نیازمند اکسیژن رسانی و تهویه هوا از کمپرسورهای هوا به منظور انتقال هوای تازه به داخل تونل استفاده شد . همچنین از کمپرسور برای راه اندازی ابزار های پنوماتیکی مثل دریل و مته جهت حفر و کندن سنگ ها استفاده شد. استفاده از این ابزار جدید باعث کوتاه شدن کار و ایجاد انگیزه بالا در کارکنان و کارگران گردید. در سال 1888 شخصی به نام ویکتور پاپ اولین کارخانه را با استفاده از کمپرسور ها و ابزار پنوماتیکی راه اندازی کرد . که در این زمان کاربردهای وسیع هوای فشرده و استفاده از کمپرسور راه جدیدی در بخش صنایع گوناگون آغاز کرد . در قرن بیستم کمپرسور هوا به شکل ها و با کاربرد های متنوع توسعه یافت و در نهایت به شکل دستگاه های پر مصرف صنعتی و خانگی امروزی زیبا و  شکیل در آمده است.

کمپرسورها بر اساس نیاز جامعه و صنعت در اندازه های مختلفی طراحی و تولید می گردند و با توجه به نوع عملکردی در مدل های پیستونی ، دوار و گریز از مرکز تقسیم بندی می گردند . کار کمپرسورها ، ایجاد نیروی مکش لازم جهت مکیدن گاز مبرّد از اوپراتور ، متراکم کردن گاز و سپس فرستادن آن به کندانسور است . که در این حالت گاز به مایع تبدیل می گردد مکندگی کمپرسور ، گاز را از جهت فشار ضعیف به سمت فشار قوی منتقل می نماید و حجم گازی که باید متراکم شود و بسته به میزان جابجایی پیستون کمپرسور خواهد داشت.

  • کمپرسورها معمولاً به شکل تک سیلندر یا چند سیلندر بر اساس سایز و کاربرد های مختلف طراحی و تولید می گردند.

کاربرد کمپرسور ها : پیشرفت فن آوری و تگنولوژی در زمینه استفاده از نیروی سیالات و همچنین دستگاه کمپرسور باعث توسعه و افزایش قابل ملاحظه در بسیاری از حوزه ها گردیده است.برخی از این حوزه های به شرح زیر می باشند : 

  1. صنایع تولیدی : خودروسازی ، ماشین ابزار ، تولید وسایل کار و ابزار و لوازم خانگی
  2. فرآوری : صنایع شیمیایی ، پتروشیمی ، معادن ، صنایع غذایی ، نساجی ، کاغذسازی و غیره
  3. حمل و نقل : حمل و نقل دریایی ، ریلی ، سازه های صنعتی
  4. سلاح : صنایع دفاعی و موشک سازی و هسته ای
  5.  صنایع تأسیساتی : صنعت گاز هم بخش خانگی و هم صنعتی

تقسیم بندی کمپرسورها از لحاظ رفتاری :

* کمپرسورهای جابجایی مثبت ( Positive Displacement )

** کمپرسور های گریز از مرکز ( Centrifugal )

 * کمپرسورهای جابجایی مثبت همواره مقدار معینی از گاز بین دو قطعه به تله انداخته می شود و با کاهش حجم محفظه ، فشار گاز افزایش می یابد . این مدل کمپرسور ها به دو شکل تناوبی ( Reciprocating ) و دورانی ( Rotary ) تقسیم می شوند. البته هر کدام از مدل های فوق تنوع بالایی داشته و شکل ساختار مکانیکی داشته ولی از لحاظ رفتاری و عملکردی از ویژگی ها و ساختار یکسانی برخوردار هستند.

** کمپرسورهای گریز از مرکز یا جریان پیوسته ، البته انرژی جنبشی گاز مورد تراکمی پیوسته در پروانه افزایش داده شده و سپس بخش اعظمی از انرژی جنبشی آن در یک مجرای گشاد شونده یعنی حلزونی ( Volute ) به فشار خروجی تبدیل می شود.

انتخاب کمپرسور مناسب به شرایط و نوع بهره برداری بستگی دارد که از مهم ترین آنها به شرح ذیل خواهند بود :

  • فشار و دبی مورد نیاز
  • حساسیت به حضور روغن 
  • خواص فیزیکی و شیمیایی
  • بهای انرژی
  • قابلیت اعتماد
  • هزینه های تعمیر و نگهداری و قطعات یدکی و قیمت پایه
  • حداکثر درجه حرارت قابل قبول

برخی از موارد مهم و مورد فعالیت مجموعه ایران کمپرسور به شرح زیر می باشند :

1- مخزن کمپرسور     2- کمپرسور پیستونی       3- کمپرسور سایلنت     4- لوازم کمپرسور